Η σφαγή που διαδραματίζεται εδώ και τέσσερις μέρες στην Λωρίδα της Γάζας μόνο κεραυνός εν αιθρία δεν ήταν. Το εναρκτήριο λάκτισμά της δόθηκε την περασμένη εβδομάδα, όταν η Χαμάς ανακοίνωσε ότι δεν θα ανανεώσει την εξάμηνη ανακωχή με το Ισραήλ.Όλοι οι εμπλεκόμενοι είχαν σοβαρούς λόγους να θέλουν μια αναμέτρηση.
Στο Ισραήλ η «κεντρώα» Υπουργός Εξωτερικών και ο «κεντροαριστερός» υπουργός Άμυνας παίζουν τα πολιτικά τους ρέστα εν όψει των επικείμενων βουλευτικών εκλογών. Με επιτυχία προς το παρόν καθώς, το Καντίμα και το Εργατικό Κόμμα μείωσαν σημαντικά τη δημοσκοπική απόσταση που τους χωρίζει από το Λικούντ του Μπεντζαμίν Νετανιάχου.
Επιπλέον, κοινή ήταν η πεποίθηση όλων των ισραηλινών πολιτικών δυνάμεων, με εξαίρεση το φιλειρηνικό κεντροαριστερό Μερέτζ, ότι «κάτι έπρεπε να γίνει», για να είναι βέβαιη η χωρίς όρους στήριξη του νεοεκλεγέντος Προέδρου των ΗΠΑ.
Επιπροσθέτως, η κρίση αυτή θα πάγωνε επ' αόριστον τις συνομιλίες με τη Συρία υπό την αιγίδα της Τουρκίας, που κινδύνευαν να καταλήξουν σε συμβιβασμό για τα υψώματα του Γκολάν. Τα οποία το ισραήλ για κανένα λόγ δε θέλει να μοιραστεί με τη Συρία, όχι φυσικά επειδή απειλείται η ασφάλειά του, αλλά γιατί δε θέλει να μοιραστεί τα μεγάλα υδατικά αποθέματα του υπεδάφους του Γκολαν και της λίμνης της Γαλιλαίας.
Εκείνο όμως που για πολλοστή φορά αναδεικνύεται είναι η εμμονή του Ισραήλ να κατασρέφει κάθε εν δυνάμει Παλαιστίνιο συνομιλητή του. Το έπραξε πρώτα με τη Φατάχ και την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, δολοφονώντας ή φυλακίζοντας συστηματικά όλους τους μετριοπαθείς συνεργάτες του Αραφάτ. Ώσπου απέμειναν τα λαμόγια και οι πράκτοιρες της Συρίας. Το πράττει τώρα με τη Χαμάς, την οποία το ίδιο ενίσχυε, άμεσα και έμμεσα, επί μια δεκαετία. Όταν η ισραηλινή αεροπορία, με τα ίδια ακριβώς προσχήματα που χρησιμοποιεί σήμερα, κατέστρεφε τις υποδομές της Παλαιστινιακής Αρχής και μπλοκάριζε την ευρωπαϊκή οικονομική βοήθεια, οι παράλληλες δομές δομές της Χαμάς, δημιουργημένες με ταπετροδολάρια της Σαουδικής Αραβίας, έχαιραν προκλητικής ασυλίας. Μέχρι που απόμειναν μονάχα τα σχολεία και τα νοσοκομεία που είχε χτίσει η Χαμάς.
Στη Λωρίδα της Γάζας η Χαμάς είχε κάθε λόγο να επιθυμεί την αντιπαράθεση με το Ισραήλ. Η οργάνωση αυτή κέρδισε τις παλαιστινιακές εκλογές το 2007 με ευρεία πλειοψηφία, υποσχόμενη μια πιο αποτελεσματική αντίσταση στις ισραηλινές δυνάμεις κατοχής. Αντέδρασε με επιτυχία στην πραξικοπηματική, από μέρους του Προέδρου Αμπάς, απομάκρυνσή της από την κυβέρνηση, καταλαμβάνοντας στρατιωτικά τη Λωρίδα της Γάζας. Από τη στιγμή εκείνη και έπειτα όμως έχει αρχίσει να κρίνεται και αυτή. Και οι επιδόσεις της στον τομέα που αποτελούσε την αιχμή του δόρατος του πολιτικού της προγράμματος, στην πατριωτική πλειοδοσία, είναι κάτω του μετρίου. Δεν κατόρθωσε να σπάσει τον αποκλεισμό που είχε επιβάλει το Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας πριν ακόμα αυτή εκδιώξει την βαθύτατα διεφθαρμένη διοίκηση της Παλαιστινιακής Αρχής, δεν κατόρθωσε να παρέμβει στην πολιτική ατζέντα των χωρίς αρχή, μέση και τέλος διαπραγματεύσεων, δεν κατόρθωσε καν να γίνει συνομιλητής των υπόλοιπων αραβικών Κρατών. Η διακυβέρνησή της διακρίνεται από τον ίδιο αυταρχισμό - πιθανότατα είναι ακόμα χειρότερη, διότι δε διασφαλίζει ούτε τη μοναδική ελευθερία που διασφαλίζει η Παλαιστινιακή Αρχή, τη θρησκευτική ελευθερία -και ανάλογη διαφθορά, καθώς ελε΄γχει το κοντραμπάντο βασικών αγαθών από την Αίγυπτο.
Στις ΗΠΑ η απερχόμενη διακυβέρνηση και τα συμφέροντα που αυτή εκπροσωπούσε, έχει κάθε λόγο να κληροδοτήσει στο νεοεκλεγέντα Πρόεδρο μια έκρυθμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Με την έννοια αυτή, ευχή της απερχόμενης διακυβέρνησης είναι η ανεξέλεγκτη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή. Πράγμα που διακαώς επιδίωξε, με περιορισμένη επιτυχία, στην προηγούμενη οκταετία.
Το Ιράν, για τους δικούς του λόγους, συμμερίζεται απολύτως τις απόψεις της απερχόμενης αμερικανικής κυβέρνησης. Στρατηγική επιλογή του θεοκρατικού καθεστώτος είναι η συντήρηση της έντασης με τη Δύση και το Ισραήλ, διότι εκτιμά πως μόνο έτσι θα μπορέσει να αποτρέψει την εξέγερση της ιρανικής νεολαίας, που αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 50% του πληθυσμού και η οποία ασφυκτιά.
Και βεβαίως τυχόν στρατιωτικές περιπέτειες της έντασης πρέπει να λάβουν χώρα όσο το δυνατόν μακρύτερα από τα σύνορα της χώρας. Συνταγή που λειτούργησε με απόλυτη επιτυχία το 2006 στο Λίβανο, όταν οι ΗΠΑ ετοίμαζαν στρατιωτική επίθεση στο Ιράν. Ο λιβανικός αντιπερισπασμός όχι μόνο απέτρεψε την επίθεση, αλλά, χάρη στη στρατιωτική αποτυχία του ισραήλ, το Ιράν και η σύμμαχός του Συρία απέκτησαν και πάλι λόγο στο πολιτικό γίγνεσθαι του Λιβάνου. Την ίδια συνταγή στη Λωρίδα της Γάζας επιδιώκουν και τώρα οι αγιατολάχ. Μένει να αποδειχτεί αν είναι κάθε μέρα τ' Αη Γιαννιού.
Η Συρία, είχε κι αυτή λόγους να επιθυμεί μια ανάφλεξη. Το ενδεχόμενο συμβιβασμού και ειρήνευσης με το ισραήλ θα στερούσε κάθε έρεισμα από το διεφθαρμένο αυταρχικό καθεστώς για την παντελή απουσία πολιτικής και κοινωνικής προόδου.
Η απάθεια των υπόλοιπων αραβικών καθεστώτων εξηγείται από την υποστήριξη που παρέχει το ιράν στη Χαμάς, πράγμα που την καθιστά «ύποπτη» και επικίνδυνη.
Οι προοπτικές. Την κρίση όλοι την ήθελαν, όμως δεν θα βγούν όλοι κερδισμένοι από αυτήν.
Στο Ισραήλ είναι σαφές ότι το πολιτικό μέλλον της Τζιπ Λίβνι και του Εχούντ Μπάρακ εξαρτάται από την εξουδετέρωση της Χαμάς. Αντιθέτως το Λικούντ έχει κάθε λόγο να απεύχεται μια τέτοια εξέλιξη. Πώς ορίζεται όμως η στρατιωτική επιτυχία; Όσο η Χαμάς θα είναι σε θέση να εκτοξέυει - και προς το παρόν είναι - τις, σπανίως, φονικές τρακτρούκες της κατά του Ισραήλ η ισραηλινή κυβέρνηση δεν θα μπορεί να μιλήσει για επιτυχία. και είναι αμφίβολο αν ισοπεδώνοντας τη Λωρίδα της Γάζας ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί. Απομένει λοιπόν η λύση της ανακατάληψης της περιοχής, πράγμα που απαιτεί στρατιωτικές δυνάμεις πολύ πιο ευάριθμες από αυτές που έχουν κινητοποιηθεί. Το ενδεχόμενο της επανάληψης του σκηνικού των τελών της δεκαετίας του '90 με την πολιορκία του Γιασέρ Αραφάτ έχει μικρές πιθανότητες πραγματοιποίησης, καθώς οι ηγέτες της Χαμάς διαβιούν στη Συρία. επιπλέον η κατάληψη δε θα είναι τόσο εύκολη, όχι τόσο λόγο της στρατιωτικής ικανότητας της Χαμάς, αλλά διότι δεν υπάρχει διέξοδος διαφυγής για τον άμαχο πληθυσμό. Και δεν είμαι βέβαιος ότι η ισραηλινή ηγεσία είναι αποφασισμένη να δολοφονήσει 50.000 - 100.000 αμάχων και ννα στείλει άλλο 1,5 εκατομμύρια πρόσφυγες στην Αίγυπτο, για να εξουδετερώσει τη Χαμάς. Αν όμως αυτό συμβεί, τότε οδεύουμε προς μια ολοκληρωτική αποσταθεροποίηση των αραβικών καθεστώτων, που όμοιάτης δεν έχει υπάρξει στο παρελθόν. Με απρόβλεπτες συνέπειες και μοναδικό κερδισμένο το Ιράν.
Το πιο πιθανό όμως είναι να γίνει αυτό που περιέγραψε σε παρέμβασή του στο ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΤΥΠΟ, ο πρώην εκπρόσωπος τύπου του Σιμόν Πέρες, Γεδεών Λεβί: «Όταν τελειώσει η παρέλαση των πτωμάτων θα καταλήξουμε σε μια νέα κατάπαυση του πυρός, σαν αυτή που θα μπορούσαμε να είχαμε συμφωνήσει χωρίς αυτόν τον περιττό πόλεμο».
Γιάννης Χρ.
Στο Ισραήλ η «κεντρώα» Υπουργός Εξωτερικών και ο «κεντροαριστερός» υπουργός Άμυνας παίζουν τα πολιτικά τους ρέστα εν όψει των επικείμενων βουλευτικών εκλογών. Με επιτυχία προς το παρόν καθώς, το Καντίμα και το Εργατικό Κόμμα μείωσαν σημαντικά τη δημοσκοπική απόσταση που τους χωρίζει από το Λικούντ του Μπεντζαμίν Νετανιάχου.
Επιπλέον, κοινή ήταν η πεποίθηση όλων των ισραηλινών πολιτικών δυνάμεων, με εξαίρεση το φιλειρηνικό κεντροαριστερό Μερέτζ, ότι «κάτι έπρεπε να γίνει», για να είναι βέβαιη η χωρίς όρους στήριξη του νεοεκλεγέντος Προέδρου των ΗΠΑ.
Επιπροσθέτως, η κρίση αυτή θα πάγωνε επ' αόριστον τις συνομιλίες με τη Συρία υπό την αιγίδα της Τουρκίας, που κινδύνευαν να καταλήξουν σε συμβιβασμό για τα υψώματα του Γκολάν. Τα οποία το ισραήλ για κανένα λόγ δε θέλει να μοιραστεί με τη Συρία, όχι φυσικά επειδή απειλείται η ασφάλειά του, αλλά γιατί δε θέλει να μοιραστεί τα μεγάλα υδατικά αποθέματα του υπεδάφους του Γκολαν και της λίμνης της Γαλιλαίας.
Εκείνο όμως που για πολλοστή φορά αναδεικνύεται είναι η εμμονή του Ισραήλ να κατασρέφει κάθε εν δυνάμει Παλαιστίνιο συνομιλητή του. Το έπραξε πρώτα με τη Φατάχ και την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, δολοφονώντας ή φυλακίζοντας συστηματικά όλους τους μετριοπαθείς συνεργάτες του Αραφάτ. Ώσπου απέμειναν τα λαμόγια και οι πράκτοιρες της Συρίας. Το πράττει τώρα με τη Χαμάς, την οποία το ίδιο ενίσχυε, άμεσα και έμμεσα, επί μια δεκαετία. Όταν η ισραηλινή αεροπορία, με τα ίδια ακριβώς προσχήματα που χρησιμοποιεί σήμερα, κατέστρεφε τις υποδομές της Παλαιστινιακής Αρχής και μπλοκάριζε την ευρωπαϊκή οικονομική βοήθεια, οι παράλληλες δομές δομές της Χαμάς, δημιουργημένες με ταπετροδολάρια της Σαουδικής Αραβίας, έχαιραν προκλητικής ασυλίας. Μέχρι που απόμειναν μονάχα τα σχολεία και τα νοσοκομεία που είχε χτίσει η Χαμάς.
Στη Λωρίδα της Γάζας η Χαμάς είχε κάθε λόγο να επιθυμεί την αντιπαράθεση με το Ισραήλ. Η οργάνωση αυτή κέρδισε τις παλαιστινιακές εκλογές το 2007 με ευρεία πλειοψηφία, υποσχόμενη μια πιο αποτελεσματική αντίσταση στις ισραηλινές δυνάμεις κατοχής. Αντέδρασε με επιτυχία στην πραξικοπηματική, από μέρους του Προέδρου Αμπάς, απομάκρυνσή της από την κυβέρνηση, καταλαμβάνοντας στρατιωτικά τη Λωρίδα της Γάζας. Από τη στιγμή εκείνη και έπειτα όμως έχει αρχίσει να κρίνεται και αυτή. Και οι επιδόσεις της στον τομέα που αποτελούσε την αιχμή του δόρατος του πολιτικού της προγράμματος, στην πατριωτική πλειοδοσία, είναι κάτω του μετρίου. Δεν κατόρθωσε να σπάσει τον αποκλεισμό που είχε επιβάλει το Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας πριν ακόμα αυτή εκδιώξει την βαθύτατα διεφθαρμένη διοίκηση της Παλαιστινιακής Αρχής, δεν κατόρθωσε να παρέμβει στην πολιτική ατζέντα των χωρίς αρχή, μέση και τέλος διαπραγματεύσεων, δεν κατόρθωσε καν να γίνει συνομιλητής των υπόλοιπων αραβικών Κρατών. Η διακυβέρνησή της διακρίνεται από τον ίδιο αυταρχισμό - πιθανότατα είναι ακόμα χειρότερη, διότι δε διασφαλίζει ούτε τη μοναδική ελευθερία που διασφαλίζει η Παλαιστινιακή Αρχή, τη θρησκευτική ελευθερία -και ανάλογη διαφθορά, καθώς ελε΄γχει το κοντραμπάντο βασικών αγαθών από την Αίγυπτο.
Στις ΗΠΑ η απερχόμενη διακυβέρνηση και τα συμφέροντα που αυτή εκπροσωπούσε, έχει κάθε λόγο να κληροδοτήσει στο νεοεκλεγέντα Πρόεδρο μια έκρυθμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Με την έννοια αυτή, ευχή της απερχόμενης διακυβέρνησης είναι η ανεξέλεγκτη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή. Πράγμα που διακαώς επιδίωξε, με περιορισμένη επιτυχία, στην προηγούμενη οκταετία.
Το Ιράν, για τους δικούς του λόγους, συμμερίζεται απολύτως τις απόψεις της απερχόμενης αμερικανικής κυβέρνησης. Στρατηγική επιλογή του θεοκρατικού καθεστώτος είναι η συντήρηση της έντασης με τη Δύση και το Ισραήλ, διότι εκτιμά πως μόνο έτσι θα μπορέσει να αποτρέψει την εξέγερση της ιρανικής νεολαίας, που αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 50% του πληθυσμού και η οποία ασφυκτιά.
Και βεβαίως τυχόν στρατιωτικές περιπέτειες της έντασης πρέπει να λάβουν χώρα όσο το δυνατόν μακρύτερα από τα σύνορα της χώρας. Συνταγή που λειτούργησε με απόλυτη επιτυχία το 2006 στο Λίβανο, όταν οι ΗΠΑ ετοίμαζαν στρατιωτική επίθεση στο Ιράν. Ο λιβανικός αντιπερισπασμός όχι μόνο απέτρεψε την επίθεση, αλλά, χάρη στη στρατιωτική αποτυχία του ισραήλ, το Ιράν και η σύμμαχός του Συρία απέκτησαν και πάλι λόγο στο πολιτικό γίγνεσθαι του Λιβάνου. Την ίδια συνταγή στη Λωρίδα της Γάζας επιδιώκουν και τώρα οι αγιατολάχ. Μένει να αποδειχτεί αν είναι κάθε μέρα τ' Αη Γιαννιού.
Η Συρία, είχε κι αυτή λόγους να επιθυμεί μια ανάφλεξη. Το ενδεχόμενο συμβιβασμού και ειρήνευσης με το ισραήλ θα στερούσε κάθε έρεισμα από το διεφθαρμένο αυταρχικό καθεστώς για την παντελή απουσία πολιτικής και κοινωνικής προόδου.
Η απάθεια των υπόλοιπων αραβικών καθεστώτων εξηγείται από την υποστήριξη που παρέχει το ιράν στη Χαμάς, πράγμα που την καθιστά «ύποπτη» και επικίνδυνη.
Οι προοπτικές. Την κρίση όλοι την ήθελαν, όμως δεν θα βγούν όλοι κερδισμένοι από αυτήν.
Στο Ισραήλ είναι σαφές ότι το πολιτικό μέλλον της Τζιπ Λίβνι και του Εχούντ Μπάρακ εξαρτάται από την εξουδετέρωση της Χαμάς. Αντιθέτως το Λικούντ έχει κάθε λόγο να απεύχεται μια τέτοια εξέλιξη. Πώς ορίζεται όμως η στρατιωτική επιτυχία; Όσο η Χαμάς θα είναι σε θέση να εκτοξέυει - και προς το παρόν είναι - τις, σπανίως, φονικές τρακτρούκες της κατά του Ισραήλ η ισραηλινή κυβέρνηση δεν θα μπορεί να μιλήσει για επιτυχία. και είναι αμφίβολο αν ισοπεδώνοντας τη Λωρίδα της Γάζας ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί. Απομένει λοιπόν η λύση της ανακατάληψης της περιοχής, πράγμα που απαιτεί στρατιωτικές δυνάμεις πολύ πιο ευάριθμες από αυτές που έχουν κινητοποιηθεί. Το ενδεχόμενο της επανάληψης του σκηνικού των τελών της δεκαετίας του '90 με την πολιορκία του Γιασέρ Αραφάτ έχει μικρές πιθανότητες πραγματοιποίησης, καθώς οι ηγέτες της Χαμάς διαβιούν στη Συρία. επιπλέον η κατάληψη δε θα είναι τόσο εύκολη, όχι τόσο λόγο της στρατιωτικής ικανότητας της Χαμάς, αλλά διότι δεν υπάρχει διέξοδος διαφυγής για τον άμαχο πληθυσμό. Και δεν είμαι βέβαιος ότι η ισραηλινή ηγεσία είναι αποφασισμένη να δολοφονήσει 50.000 - 100.000 αμάχων και ννα στείλει άλλο 1,5 εκατομμύρια πρόσφυγες στην Αίγυπτο, για να εξουδετερώσει τη Χαμάς. Αν όμως αυτό συμβεί, τότε οδεύουμε προς μια ολοκληρωτική αποσταθεροποίηση των αραβικών καθεστώτων, που όμοιάτης δεν έχει υπάρξει στο παρελθόν. Με απρόβλεπτες συνέπειες και μοναδικό κερδισμένο το Ιράν.
Το πιο πιθανό όμως είναι να γίνει αυτό που περιέγραψε σε παρέμβασή του στο ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΤΥΠΟ, ο πρώην εκπρόσωπος τύπου του Σιμόν Πέρες, Γεδεών Λεβί: «Όταν τελειώσει η παρέλαση των πτωμάτων θα καταλήξουμε σε μια νέα κατάπαυση του πυρός, σαν αυτή που θα μπορούσαμε να είχαμε συμφωνήσει χωρίς αυτόν τον περιττό πόλεμο».
Γιάννης Χρ.
1 σχόλιο:
'Ακρως ενδιαφέρον!
Δημοσίευση σχολίου