37 χρόνια μετά... Μια απόπειρα για να θυμηθούμε, να σκεφτούμε, να μιλήσουμε, να ελπίσουμε. (Πριν από 37 χρόνια ιδρύθηκε η ΠΑΜΚ ΓΚΥΖΗ, μια μικρή οργάνωση μαθητών, στα πλαίσια της τότε ΠΑΜΚ. Τα μέλη της έδεσαν δεσμοί βαθείς, με αντοχή στο χρόνο. Μπορεί οι δρόμοι μας - πολιτικοί και κοινωνικοί - να χώρισαν μετά... Όμως κάπου στο βάθος σιγόκαιγε η λαχτάρα να βρεθούμε ξανά, να μιλήσουμε, να ελπίσουμε... Άλλωστε δεν άλλαξε τίποτε από τότε στις καρδιές μας. Οι καρδιές των ανθρώπων δεν αλλάζουν...)

Δευτέρα 21 Ιουλίου 2008

Μια μικρή ιστορική αναδρομή

Μέχρι το 1870 η κατάσταση στη Μακεδονία ήταν καλή. Οι κάτοικοί της (Τούρκοι, Έλληνες, Βούλγαροι και Σλάβοι) ζούσαν ειρηνικά και είχαν μεταξύ τους καλές σχέσεις. Οι πιο πολλοί μιλούσαν την Τουρκική, άλλοι την Ελληνική, κάποιοι τη Βουλγαρική και αρκετοί μιλούσαν ένα σλαβικό ιδίωμα (Μακεδονική) που είχε κορμό βουλγαροσλαβικό, πολλές τούρκικες λέξεις καθώς και αρκετές ελληνικές. Οι Τούρκοι ήταν μουσουλμάνοι, οι υπόλοιποι ορθόδοξοι χριστιανοί.
Εθνική συνείδηση δεν υπήρχε έντονη σε καμιά από τις πιο πάνω ομάδες.
Σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής, οι Έλληνες κυριαρχούσαν στα παράλια, οι Σλαβόφωνοι στο εσωτερικό της Μακεδονίας, οι Βούλγαροι στην σημερινή Πιρίν Μακεδονία ενώ οι Τούρκοι βρίσκονταν σχεδόν παντού.

Τα προβλήματα αρχίζουν με την απόσπαση της Βουλγαρικής Εξαρχίας από το Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως, το 1870.
Η απόσπαση αυτή καθοδηγήθηκε από τον Ρώσο στρατηγό Νικόλαο Ιγνάτιεφ και στόχο είχε – σύμφωνα με το γνωστό πανσλαβιστικό σχέδιο της Μόσχας, να βάλει «πόδι» η Βουλγαρία για λογαριασμό της Ρωσίας, στην Μακεδονία και κατά συνέπεια, στο Αιγαίο.
Ο Βούλγαρος Έξαρχος, προκειμένου να διευρύνει τα όρια της δικής του εξουσίας, ξεκινά έναν δυναμικό αγώνα σε ολόκληρη την περιοχή της Μακεδονίας, προκειμένου να προσεταιριστεί Μητροπολίτες και Μητροπόλεις. Όμως αυτή η επιρροή των Μητροπολιτών, που είχαν ως φυσικούς συμμάχους τους και τους διάφορους μεγάλους γαιοκτήμονες (τσορμπατζήδες) και που απομυζούσε πολύ από τον πλούτο, προκάλεσε την αντίδραση της ανερχόμενης τάξης των εμπόρων και των μικρών βιοτεχνών που την εποχή εκείνη έκανε την δυναμική της εμφάνιση. Αυτή η νέα αστική τάξη, που προερχόταν από την εξαθλιωμένη μάζα των φτωχών κολίγων, γύρευε ζωτικό χώρο για να μεγαλώσει κι άλλο και να ευημερήσει.
Τότε φάνηκε μια οργάνωση, το λεγόμενο «Μακεδονικό Κομιτάτο» με επικεφαλής τον Ντάτσε Γκρούεφ και τον Πέρο Τόσσεφ. Στόχος της νέας αυτής οργάνωσης ήταν να γεννηθεί ένα Μακεδονικό, αυτόνομο κράτος, με επίσημη γλώσσα το μακεδονικό ιδίωμα. Το κίνημα αυτό ήταν επηρεασμένο από τους Ιταλούς Καρμπονάρους.
Εδώ θα πρέπει να τονιστεί, ότι το 1868 η Ελλάδα, είχε υπογράψει τη μυστική Συνθήκη του Φεσλάου με τους Σέρβους, που προέβλεπε ακόμα και δημοψήφισμα για το μέλλον της Μακεδονίας, μετά την απελευθέρωσή της από τους Τούρκους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Συνθήκη, ο όρος Μακεδονία, είχε ΜΟΝΟ γεωγραφικό προσδιορισμό και δεν υπήρχε λέξη για εθνότητες.
Η δράση του Κομιτάτου, έφερε την αντίδραση των Βουλγάρων, που είχαν επεκτατικές βλέψεις και οργάνωσαν κι αυτοί Κομιτάτο, εκφράζοντας έτσι εθνικισμό στην περιοχή.
Δεν άργησε να ξυπνήσει κι η Ελλάδα και να αρχίσει – ανεπίσημα – να στέλνει στη Μακεδονία αξιωματικούς, κρυφά, με πρώτους τους αδελφούς Γερογιάννη, για να δημιουργήσει κι αυτή μια αντιστασιακή οργάνωση.
Αποτέλεσμα ήταν να συγκρουστούν οι οργανώσεις αυτές και με τους Τούρκους, αλλά και μεταξύ τους. Η Μακεδονία έγινε θέατρο τρομοκρατίας, αιματηρών συγκρούσεων και το μίσος άρχισε να γεννιέται…
Σ’ αυτό το κλίμα είχαμε και την εξέγερση του Ίλιντεν (Προφήτη Ηλία), σε Μακεδονία – Θράκη, που πνίγηκε στο αίμα από τους Τούρκους και έκτοτε την διεκδικούν τόσο οι Βούλγαροι, όσο και οι Μακεδόνες των Σκοπίων.

Όλα αυτά σταμάτησαν μετά την Επανάσταση των Νεότουρκων, το 1908 και μέχρι τους Βαλκανικούς πολέμους, η κατάσταση ήταν κάπως ήσυχη. Μετά το 1912-13, η κατάσταση πήρε εν πολλοίς την μορφή που έχει και σήμερα. Η Μακεδονία διαμελίστηκε μεταξύ τριών χωρών (Ελλάδα 52%, Σερβία 38% και Βουλγαρία 10%), ενώ οι κάτοικοί της άρχισαν να μετακινούνται, με πρώτους και καλύτερους τους Τούρκους μουσουλμάνους, που έφυγαν από την Μακεδονία. Πολλοί Έλληνες της Ανατολικής Θράκης ήρθαν στα εδάφη της Δυτικής Θράκης αλλά και της Ανατολικής Μακεδονίας, ενώ η Μικρασιατική Καταστροφή έφερε στην περιοχή πάνω από 1.000.000 ξεριζωμένους Μικρασιάτες Έλληνες, καθώς και Πόντιους και Λαζούς.

Η σύνθεση του πληθυσμού άλλαξε. Οι Έλληνες πια επικράτησαν. Οι Σλαβομακεδόνες είτε παρέμειναν στις εστίες τους, είτε σιγά – σιγά μετακόμισαν βόρεια, στην Σερβική Μακεδονία, εκτός από καμιά 100.000 που παρέμειναν ειρηνικά στην Ελληνική Μακεδονία. Μετά τον πόλεμο του ’40 – 44, εξ αιτίας και των συγκρούσεων του Εμφυλίου, πολλές χιλιάδες Σλαβομακεδόνων, που ακολούθησαν τον Δημοκρατικό Στρατό, όταν αυτός ηττήθηκε, έφυγαν για τη Σερβική Μακεδονία και πια, στην Ελληνική Μακεδονία παρέμειναν περίπου 30 – 40.000 Σλαβομακεδόνες (Φλώρινα και Έδεσσα) που μιλούσαν ακόμα τη Μακεδονική γλώσσα, αλλά που στην μεγάλη τους πλειοψηφία αισθάνονταν Έλληνες και συγχωνεύθηκαν με τους υπόλοιπους.

Πιστεύω ότι η συγκρότηση «Μακεδονικού έθνους», όπως και κάθε έθνους, είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση, απαιτεί ιστορικό βάθος, που είναι – εδώ που τα λέμε – πλαστό, έτσι όπως παρουσιάζεται από τους Σκοπιανούς (Μεγαλέξανδρος κλπ).
Δεν αρκεί η γλώσσα.
Δεν αρκεί η θρησκεία. Τα τραγούδια. Η κοινή πορεία των τελευταίων εκατό – εκατόν πενήντα χρόνων.
Μοιραία θα αναφανούν τεράστια, δυσεπίλυτα προβλήματα…
Πάντως συμφωνώ, είναι αναφαίρετο δικαίωμά τους να λέγονται όπως θέλουν αυτοί και να πιστεύουν ό,τι θέλουν.
Αρκεί να μην υποστούμε κι εμείς τις συνέπειες των τραγικών τους λαθών…


(Στη φωτο εικονίζεται ο Ντάτσε Γρούεφ, ο ηγέτης του Μακεδονικού Κομιτάτου, που σκοτώθηκε από τους Τούρκους το 1906. Λέτε να είναι πρόγονος του σημερινού Γκρουέφσκι;)
Κ.Λ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Powered By Blogger

Αρχειοθήκη ιστολογίου

Συνεργάτες

Επισκέψεις (από 01/03/2008, 18:00 μμ)