Σε προηγούμενες αναρτήσεις μου είχα αναφερθεί, πάνε περίπου δυο μήνες, στα όσα ενδιαφέροντα και ανησυχητικά συνάμα, διαδραματίζονταν ανεπαισθήτως στην Τουρκία. Σήμερα η κρίση έχει ξεσπάσει και όλοι προσπαθούν να κατανοήσουν τι ακριβώς γίνεται. Οφείλω να ομολογήσω ότι αισθάνομαι πως δεν έχω γνώση να μοιραστώ αλλά ερωτήματα. Κι αυτό θα κάνω.
Τα όσα συμβαίνουν σήμερα έχουν όλα τα χαρακτηριστικά ενός δικαστικού πραξικοπήματος.Ούτε λίγο ούτε πολύ επιχειρείται η καθαίρεση του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Πρωθυπουργού της χώρας και η απαγόρευση λειτουργίας του κυβερνώντος κόμματος, που, λίγους μήνες πριν, τίμησαν με την ψήφο τους το 47% των Τούρκων πολιτών.
Είναι επίσης σαφές ότι το επιχειρούμενο πραξικόπημα είναι στο πλαίσιο του αγώνα επικράτησης του λεγόμενου Κεμαλικού κατεστημένου, μιας κοινωνικής συμμαχίας που περιλαμβάνει τις Ένοπλες Δυνάμεις, την ανώτερη γραφειοκρατία του κρατικού μηχανισμού και ένα μέρος της αστικής τάξης. Απέναντι βρίσκονται μια νέα αστική τάξη, που έχει αποκτήσει πλούτο από τον τουρισμό και το άνοιγμα της τουρκικής κοινωνίας προς τον έξω κόσμο, η μικροαστική τάξη των πόλεων και οι μικροκτηματίες της υπαίθρου. Η κοινωνική αυτή συμμαχία εκφράζετι πολιτικά από το κόμμα του Ερντογάν, το ΑΚΡ, ένα κόμμα που θα το χαρακτήριζα δημοκρατικό και κεντροδεξιό.
Η αντιπαράθεση αυτή βαστάει δεκαετίες. Για πολύ λιγότερα πράγματα από όσα έχει κάνει ο Ερντογάν, ο Ερμπακάν αποπέμφθηκε, πριν έντεκα χρόνια από την Πρωθυπουργία, με ένα «μεταμοντέρνο» όπως αποκλήθηκε, πραξικόπημα.
Για σαφώς πιο ήπια αντιπαράθεση με το κατεστημένο από αυτή του Ερμπακάν ο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ ανατράπηκε δυο φορές με πραξικόπημα. Και για πολύ λιγότερα κι από αυτόν ο αντνάν Μεντερές οδηγήθηκε στην κρεμάλα.
Για ποιό λόγο επιχειρείται τώρα η ανατροπή του Ερντογάν κι όχι το 2003, όταν η κοινωνική υποστήριξη της οποίας έχαιρε ήταν πολύ λιγότερη;
Μήπως γιατί τότε οι Κεμαλιστές δεν ήλεγχαν το Στρατό; αν ναι γιατί να τον ελέγχουν τώρα; Μήπως τελικά το επιχειρούμενο δικαστικό πραξικόπημα είναι μονάχα μια απέλπιδα προσπάθεια των ήδη ηττημένων που παίζουν τα ρέστα τους;
Ούτε κι αυτό είναι βέβαιο. Αν επρόκειτο για απέλπιδα προσπάθεια των ήδη ηττημένων, γιατί ο Ερντογάν - διαθέτει την απαραίτητη κοινοβουλευτική πλειοψηφία - δεν προχώρησε σε τροποποίηση του Συντάγματος και νέες εκλογές (άρθρα του Συντάγματος στην Τουρκία αναθεωρούνται οποιαδήποτε στιγμή, αρκεί να πάρουν πλειοψηφία 2/3 ή να κηρυχτούν πρόωρες εκλογές και να υπάρξει η ίδια πλειοψηφία μετά από αυτές); Μήπως γιατί φοβάται στρατιωτικό πραξικόπημα;
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις ενός δικαστικού ή στρατιωτικού πραξικοπήματος; Πώς θα αντιδράσει η πλειοψηφία του λαού;
Κι αν ο Στρατός δεν είναι συμπαγής, πράγμα που εξηγεί και την καθυστέρηση στην απόπειρα ανατροπής του Ερντογάν, τι θα κάνουν αυτοί που δεν ταυτίζονται με την ανατροπή του; Είναι σε θέση να αντιδράσουν; Και πόσο αποτελεσματικά;
Και, έσχατο αλλά όχι ήσσονος σημασίας, πώς προσδιορίζεται η ελληνική πολιτική έναντι της Τουρκίας εν μέσω κρίσης;
το τελευταίο ερώτημα θα είναι και το ζήτημα της επόμενης ανάρτησής μου
Γιάννης Χρ.
Τα όσα συμβαίνουν σήμερα έχουν όλα τα χαρακτηριστικά ενός δικαστικού πραξικοπήματος.Ούτε λίγο ούτε πολύ επιχειρείται η καθαίρεση του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Πρωθυπουργού της χώρας και η απαγόρευση λειτουργίας του κυβερνώντος κόμματος, που, λίγους μήνες πριν, τίμησαν με την ψήφο τους το 47% των Τούρκων πολιτών.
Είναι επίσης σαφές ότι το επιχειρούμενο πραξικόπημα είναι στο πλαίσιο του αγώνα επικράτησης του λεγόμενου Κεμαλικού κατεστημένου, μιας κοινωνικής συμμαχίας που περιλαμβάνει τις Ένοπλες Δυνάμεις, την ανώτερη γραφειοκρατία του κρατικού μηχανισμού και ένα μέρος της αστικής τάξης. Απέναντι βρίσκονται μια νέα αστική τάξη, που έχει αποκτήσει πλούτο από τον τουρισμό και το άνοιγμα της τουρκικής κοινωνίας προς τον έξω κόσμο, η μικροαστική τάξη των πόλεων και οι μικροκτηματίες της υπαίθρου. Η κοινωνική αυτή συμμαχία εκφράζετι πολιτικά από το κόμμα του Ερντογάν, το ΑΚΡ, ένα κόμμα που θα το χαρακτήριζα δημοκρατικό και κεντροδεξιό.
Η αντιπαράθεση αυτή βαστάει δεκαετίες. Για πολύ λιγότερα πράγματα από όσα έχει κάνει ο Ερντογάν, ο Ερμπακάν αποπέμφθηκε, πριν έντεκα χρόνια από την Πρωθυπουργία, με ένα «μεταμοντέρνο» όπως αποκλήθηκε, πραξικόπημα.
Για σαφώς πιο ήπια αντιπαράθεση με το κατεστημένο από αυτή του Ερμπακάν ο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ ανατράπηκε δυο φορές με πραξικόπημα. Και για πολύ λιγότερα κι από αυτόν ο αντνάν Μεντερές οδηγήθηκε στην κρεμάλα.
Για ποιό λόγο επιχειρείται τώρα η ανατροπή του Ερντογάν κι όχι το 2003, όταν η κοινωνική υποστήριξη της οποίας έχαιρε ήταν πολύ λιγότερη;
Μήπως γιατί τότε οι Κεμαλιστές δεν ήλεγχαν το Στρατό; αν ναι γιατί να τον ελέγχουν τώρα; Μήπως τελικά το επιχειρούμενο δικαστικό πραξικόπημα είναι μονάχα μια απέλπιδα προσπάθεια των ήδη ηττημένων που παίζουν τα ρέστα τους;
Ούτε κι αυτό είναι βέβαιο. Αν επρόκειτο για απέλπιδα προσπάθεια των ήδη ηττημένων, γιατί ο Ερντογάν - διαθέτει την απαραίτητη κοινοβουλευτική πλειοψηφία - δεν προχώρησε σε τροποποίηση του Συντάγματος και νέες εκλογές (άρθρα του Συντάγματος στην Τουρκία αναθεωρούνται οποιαδήποτε στιγμή, αρκεί να πάρουν πλειοψηφία 2/3 ή να κηρυχτούν πρόωρες εκλογές και να υπάρξει η ίδια πλειοψηφία μετά από αυτές); Μήπως γιατί φοβάται στρατιωτικό πραξικόπημα;
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις ενός δικαστικού ή στρατιωτικού πραξικοπήματος; Πώς θα αντιδράσει η πλειοψηφία του λαού;
Κι αν ο Στρατός δεν είναι συμπαγής, πράγμα που εξηγεί και την καθυστέρηση στην απόπειρα ανατροπής του Ερντογάν, τι θα κάνουν αυτοί που δεν ταυτίζονται με την ανατροπή του; Είναι σε θέση να αντιδράσουν; Και πόσο αποτελεσματικά;
Και, έσχατο αλλά όχι ήσσονος σημασίας, πώς προσδιορίζεται η ελληνική πολιτική έναντι της Τουρκίας εν μέσω κρίσης;
το τελευταίο ερώτημα θα είναι και το ζήτημα της επόμενης ανάρτησής μου
Γιάννης Χρ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου