Ανεμόμυλοι εν όψει!..

Είναι Σαββατόβραδο και η απουσία κάποιας ψυχαγωγικής δραστηριότητας, ως είθισται ανά το πανελλήνιο, μου δίνει την ευκαιρία να ασχοληθώ κάπως εκτενέστερα από αυτό το τόσο οικείο βήμα, με τί άλλο, με το ζήτημα των ημερών: Το "Μακεδονικό"...

Πιο κάτω ο Γιάννης αναφέρεται προσφυώς στην "Κωλοτρυπίδα των Βαλκανίων", θέλοντας να σατυρίσει με την έκφραση αυτή την μόνιμη και διαχρονική εστία προστριβών και ερίδων στην Ευρώπη. Βέβαια, ο Ρήγας αλλιώς έβλεπε τα πράγματα, αλλά δυστυχώς δεν του έγινε το χατίρι, κι έτσι ο Γιάννης μπορεί να ελευθεριάζει "με τη βούλα της ωμής πραγματικότητας"... (Ας μου επιτραπεί δε να προσθέσω ότι όπως κάθε ταλαιπωρημένη κωλοτρυπίδα, έτσι κι εδώ βρίθουν οι ζοχάδες...)

Για κάποιον που έχει έστω και πρόχειρα μια ιδέα της ιστορίας της περιοχής, από στοιχειώδη ανάγνωση κάποιων ιστορικών βίβλίων, θα ξέρει ότι στο χώρο που αποκαλούμε Μακεδονία, τους τελευταίους αιώνες ζούν (ζούσαν μάλλον) ορθόδοξοι, μουσουλμάνοι κι εβραίοι, σλαβόφωνοι, ελληνόφωνοι και τουρκόφωνοι πληθυσμοί. Όλοι αυτοί ζούσαν ειρηνικά μέχρι το 1870. Και οι μεν τούρκοι της περιοχής είχαν συνείδηση της καταγωγής τους και της εθνικότητάς τους, οι υπόλοιποι κατά ένα μεγάλο μέρος ένοιωθαν Έλληνες, κάποιοι Σέρβοι, κάποιοι Βούλγαροι. Πάνω απ' όλα όμως, οι μουσουλμάνοι ένοιωθαν μουσουλμάνοι κι οι ορθόδοξοι ένοιωθαν ορθόδοξοι.

Αυτό δείχνει ότι κάτω από την ομπρέλα της οθωμανικής αυτοκτρατορίας, η έννοια της εθνότητας δεν ήταν ιδιαίτερα σημαντική και σχεδόν κανείς δεν την επικαλείτο. Η ταυτότητα της θρησκείας είχε τη μεγαλύτερη σημασία.

Τα πράγματα άλλαξαν μετά το 1870. Μετά δηλαδή την απόσχιση της Βουλγαρικής Εξαρχίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως... Η απόσχιση αυτή σχεδιάστηκε και επιβλήθηκε έντεχνα στον τότε Σουλτάνο Αβδούλ Αζίζ (ο οποίος και την αποφάσισε) από τον Νικόλαο Ιγνάτιεφ.

Ο πανσλαβισμός του Νικολάου Ιγνάτιεφ (Ρώσου στρατηγού και διπλωμάτη) βρήκε έκφραση και δυναμική στο ανερχόμενο εθνικό φρόνημα των Βουλγάρων και πλέον, μέσω της θρησκείας, για πρώτη φορά, εισήλθε στην περιοχή "ο δαίμων" του εθνικισμού...

O tempora o mores...

Οι ανερχόμενες αστικές τάξεις των Ελλήνων, Τούρκων και Σέρβων, βρήκαν πια έδαφος για να προωθήσουν τις ταξικές τους φιλοδοξίες, ασφυκτιούσες ανάμεσα στην αδράνεια της Τουρκικής Δεσποτείας και στην ληστρική επιδρομή της Βουλγαρικής (ορθόδοξης) Εξαρχίας...

Η ειρήνη χάθηκε... Το αίμα άρχισε να κυλά.

Οι Ρώσοι ήταν αυτοί που ξεκίνησαν τις φυλετικές και εθνοτικές συγκρούσεις στη Μακεδονία. Με τον πανσλαβισμό τους. Αυτό δεν πρέπει να μας διαφεύγει. Ιδίως σήμερα, που ακούω πολλά και θαυμαστά για τον Πούτιν και τη "Ρωσική αρκούδα"... Φυσικά για τους δικούς τους ιμπεριαλιστικούς σκοπούς.

Εν κατακλείδει θα σημειώσω αυτό που κι ο ιστορικός Μαρκεζίνης, σε ανύποπτο χρόνο, σημειώνει κάπου στα γραπτά του:

"Κατά τους Έλληνας κριτήριον της εθνικότητος ουδέποτε υπήρξεν η γλώσσα, η οποία συνήθως είναι αποτέλεσμα συρροής διαφόρων συνθηκών, αλλά η εθνική συνείδησις. Είναι κανείς ό,τι αισθάνεται ότι είναι και θέλει να είναι..."

Μπορεί στους βόρειους γείτονές μας να επισείουμε όσα "βέτο" θέλουμε. Μπορεί να τους αλλάξουμε και το όνομα. Αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε - και δεν έχουμε το δικαίωμα - να τους αποκλείουμε να είναι αυτό που θέλουν να είναι και αυτό που αισθάνονται ότι είναι.

Δυστυχώς ή ευτυχώς, τα δικαιώματά μας - από ηθικής πολιτικής απόψεως πάντοτε - εξαντλούνται στον καθορισμό των δικών μας εθνικών χαρακτηριστικών...

Κάθε άλλη παρέμβαση τη θεωρώ στυγνό ιμπεριαλισμό.

Αν ο λαός αυτός θέλει να ονομάζεται "Μακεδόνες", ας ονομάζεται.

Αν μπορέσουμε να τους πείσουμε να ονομάζονται "Νέοι Μακεδόνες" ας το κάνουμε.

Αν όχι, ας μην ματαιοπονούμε.

Αν θέλει να ισχυρίζεται ότι είναι απόγονοι του Μ. Αλεξάνδρου, τι να κάνουμε;

Μια λύση μόνο βλέπω: Να τους διαλύσουμε, να τους εξοντώσουμε...

Αλλά τότε, όπως αναφέρω και πιο πάνω, θα έχουμε μεταταχθεί στην χορεία αυτών που ευχαρίστως θα ενσωμάτωναν τη σβάστικα στη σημαία τους.

Η κατανόηση και το αίσθημα φιλίας προς το λαό αυτό είναι - κατά την δική μου άποψη - το μόνο φάρμακο.

Και ο νεαρός εθνικισμός τους σύντομα θα παραχωρήσει τη θέση του στην εργώδη πραγματικότητα που δεν σηκώνει ούτε ιδεοληψίες, ούτε βλακώδεις "αλυτρωτισμούς".

Ας πάψουμε να μαχόμαστε με ανεμόμυλους.

Έχουμε, σαν χώρα, πολύ μεγαλύτερα και σπουδαιότερα προβλήματα.

(Εξ άλλου κι ο Ρήγας κάπως έτσι θα έβλεπε τα πράγματα)...

Κ.Λ.