ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ

Σήμερα, ημέρα γενικής απεργίας, θέλω να αφιερώσω ένα σχόλιο στον παλιό συναγωνιστή και φίλο μας Δημήτρη Κουφοντίνα.

Πιστεύω ότι οι αναφορές στον Δημήτρη από όλους εμάς που είχαμε δημιουργήσει ουσιαστική σχέση μαζί του και που αν μη τι άλλο, η ανθρώπινή του υπόσταση δεν μας αφήνει αδιάφορους, θα πρέπει να είναι συχνές για τους εξής λόγους :

· Ήταν ένας από μας και βρέθηκε να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο σε μια πολιτική υπόθεση, έτσι κι αλλιώς σημαντική, που αποτέλεσε την αιχμή σε αυτό που λέμε «τάση επαναστατικής βίας» στην Ελλάδα.

· Απέναντι σε αυτό το ζήτημα, κάθε πολιτικά ευαίσθητος άνθρωπος θα πρέπει να προβληματίζεται γιατί δεν είναι κάτι που απλά το αφήσαμε πίσω μας. Το θέμα της πολιτικής βίας είναι ανοιχτό και κάθε διάλογος που φωτίζει τις διαφορετικές όψεις του, χωρίς αγιοποιήσεις και δαιμονοποιήσεις, βοηθάει στην καλύτερη κατανόηση της κοινωνικής λειτουργίας ή δυσλειτουργίας. Σε κάθε περίπτωση, στην περίπτωση της πολιτικής βίας, έχουν σημασία τόσο η ομαδική όσο και η ατομική ψυχολογία.

Ο Δημήτρης Κουφοντίνας είναι ένας ηθικός άνθρωπος. Εξηγώ τι σημαίνει αυτό. Τις ενέργειές του, το κάθε βήμα της πορείας του στη ζωή, τα καθορίζει η προσωπική του απάντηση στο ερώτημα τι είναι καλό και τι είναι κακό. Για τον Δημήτρη το καλό εκφράζεται κυρίως από το κοινωνικά δίκαιο.

Σε μια εποχή που πολλοί μιλούσανε για επανάσταση και ένοπλο αγώνα για τον σοσιαλισμό, η ηθική υπόσταση του Δημήτρη δεν του επέτρεπε να μείνει στα λόγια και η συνέπειά του στην αναζήτηση και υλοποίηση της επιλογής του «καλού», με τα δικά του πάντα κριτήρια, τον οδήγησαν να ξεπεράσει όλα εκείνα τα εμπόδια, φόβο για τη ζωή του, ενδεχόμενη κοινωνική κατακραυγή, κοινωνική απομόνωση και οικογενειακή αποξένωση, που τους άλλους τους κρατούν στον ανώδυνο βερμπαλισμό. Θα σημείωνα μάλιστα ότι μπορεί η ηθική υποκρισία, μιλάμε για το γενικό καλό και πράττουμε το προσωπικά ωφέλιμο, που βίωσε κατά την συμμετοχή του στην μαζική οργάνωση του ΠΑ.ΣΟ.Κ., να αποτέλεσε έναν από τους βασικούς λόγους που τον ώθησαν στην απόλυτα «ηθική» επιλογή. Ένοιωθε βαθειά μέσα του ότι ο δρόμος της αρετής δε μπορεί παρά να συνεπάγεται βαρύ προσωπικό τίμημα.

Όμως ο Δημήτρης είναι άνθρωπος. Η ανθρώπινη υπόσταση τον πιέζει. Το εσχατολογικό στοιχείο που κουβαλούσε και κουβαλάει ακόμη η παραδοσιακή αριστερά με την μεταφυσική λογική της πολιτικής βούλησης που θέλει να λύνονται όλες οι αντιθέσεις και αντιφάσεις με την αλλαγή της πολιτικής εξουσίας, συγκρούεται με την ανάγκη για ζωή εδώ και τώρα. Και ο Δημήτρης κάνει το βασικό «λάθος», αυτό που οι περίφημοι αναλυτές που βασίζονται σε συγκεκριμένα πρότυπα συμπεριφοράς, αδυνατούν να καταλάβουν. Κάνει οικογένεια, κάνει παιδί. Του δίνεται ολόψυχα. Η αντίφαση είναι τραγική. Δε μπορώ να μη κάνω την παραβολή με τη βιβλική θυσία του Αβραάμ.

Πιστεύω ότι ο Δημήτρης, που δεν είναι ανεύθυνο άτομο, βίωνε επώδυνα αυτή την αντίφαση την οποία έπρεπε να λύσει. Και ο τρόπος ήταν ένας, εγκατάλειψη της επαναστατικής δράσης. Η συνέπειά του όμως δεν τον αφήνει. Θεωρεί ότι θα εγκαταλείψει τους συντρόφους του. Δε θέλει να είναι αυτός που θα υποστείλει τη σημαία. Η λογική των πραγμάτων προσκρούει στο συναίσθημα. Το μέλλον συγκρούεται με την ακύρωση του παρελθόντος.

Η απάντηση στον Τελευταίο Πειρασμό του Δημήτρη Κουφοντίνα δίνεται από τον ίδιο όταν η οργάνωση δέχεται το μοιραίο χτύπημα. Ο Κουφοντίνας παραδίνεται για να κερδίσει την οικογένειά του. Λύνεται επιτέλους η αντίφαση, έστω με τραγικό τρόπο. Όμως το κέρδος για τον μικρό τότε Έκτορα είναι τεράστιο. Έχει μπροστά του πια έναν αληθινό πατέρα και όχι ένα δισυπόστατο φάντασμα.

Η συνέπεια του Δημήτρη Κουφοντίνα, το φιλότιμο και η αξιοπρέπεια, τον οδήγησαν στο να πάρει την ευθύνη για την πολιτική του δράση. Δεν προσπάθησε να κερδίσει την οικογένειά του με τον εύκολο τρόπο, κάνοντας δηλαδή το κορόιδο. Κάποια στιγμή, μέσα στη φυλακή, με την απεργία πείνας που έκανε, ετοιμάστηκε για μια ακόμη θυσία, γνωρίζοντας ότι θα άφηνε τον Έκτορα χωρίς τη φυσική παρουσία του πατέρα, έχοντας όμως αποκαταστήσει τη φυσική του ενότητα στα μάτια του παιδιού του. Ευτυχώς, η ικανοποίηση των αιτημάτων τον απέτρεψε από ένα μεγάλο λάθος. Όταν θα καμαρώνει και θα νοιώθει εσωτερική πληρότητα από την πορεία της ζωής του γιου του, θα καταλάβει ότι η απόλυτη προσκόλληση σε έννοιες μπορεί να μας στερήσει την ουσία. Το φιλότιμο και η αξιοπρέπεια κρύβουν και έναν ετεροκαθορισμό, μια φροντίδα για την εικόνα. Η υπερβολή σημαίνει ματαιοδοξία. Απ’ όλα αυτά θα πρέπει να φυλαχθεί ο Δημήτρης. Και είμαι σίγουρος πως θα τα καταφέρει.
Γ.Μ.Σ.