ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΑ ΣΠΟΤ. ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΠΛΑΝΑ

Λαβή για πολύ ενδιαφέροντες προβληματισμούς δίνουν τα τηλεοπτικά σποτ των κομμάτων που έχουμε δει μέχρι τώρα (δεν έχω δει αυτά του ΛΑΟΣ και των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ). Μια πολιτική διαφήμιση αξιολογείται με βάση το κατά πόσο πέτυχε το στόχο της. Να προκαλέσει θετικές σκέψεις στον τηλεθεατή για το κόμμα που διαφημίζεται και το πρόγραμμά του. Για την επίτευξη αυτού του στόχου επιστρατεύονται πάντα από τους επαγγελματίες της επικοινωνίας όλες τις μορφές μηνυμάτων: λεκτικά, νοηματικά, υπονοούμενα... Και σε κάθε πολιτική διαφήμιση υπάρχουν οι αδυναμίες που αποικαλύπτουν στην πραγματικότητα την - ή τις - αχίλλειο πτέρνα του διαφημιζόμενου. Με αυτές τις τελευταίες επιθυμώ να ασχοληθώ.
Θα αρχίσω με τα διαβόητα παπαγαλάκια της ΝΔ. Ποιο είναι το μήνυμα της διαφήμισης προς τον πολίτη; «Κλείσε τ' αυτιά σου και μην ακούς τίποτα». Ένα μήνυμα που απευθύνεται όχι στο μέσο πολίτη, αυτός σε κάθε εκλογική αναμέτρηση - δυστυχώς μόνο στο σύντομο χρονικό διάστημα της προεκλογικής εκστρατείας - νιώθει πρίγκιπας. Είναι αυτός του οποίου την εύνοια θέλουν να προσελκύσουν οι κομματικοί μηχανισμοί. το μήνυμα απευθύνεται στον πιστό οπαδό. Αυτόν του οποίου η πίστη έχει αρχίσει να κλονίζεται. Αυτόν ο οποίος είναι έτοιμος να πέσει και στη φωτιά, αυτόν ο οποίος είναι έτοιμος να διαπράξει ακόμα και έκλημα χάριν του κομματικού πατριωτισμού. Από αυτόν ζητάει η ΝΔ να κλείσει τα αυτιά του στις σειρήνες.Σε αυτόν στέλνει το μήνυμα: «Δίνουμε μάχη μέχρις εσχάτων. Είμαστε πανταχόθεν πολιορκημένοι. δε μπορείς να μας εγκαταλείψεις στη δύσκολη αυτή στιγμή». Αν κανείς στηριχτεί αποκλειστικά και μόνο στα δημοσκοπικά δεδομένα το μήνυμα αυτό είναι επιβεβλημένο, καθώς η συσπείρωση των ψηφοφόρων της ΝΔ στην καλύτερη περίπτωση φθάνει το 67%. Όμως ένας πολιτικός φορέας που είναι πεπεισμένος για το ορθό των απόψεών του σχετικά με την κατεύθυνση που πρέπει να πάρει η κοινωνία, δεν ασχολείται με το έυρος μιας επικείμενης εκλογικής ήττας όταν γνωρίζει πως στα επόμενα πέντε - δέκα χρόνια θα δικαιωθεί. Κι αυτό ακριβώς λείπει από τη ΝΔ.
Υπάρχει όμως και μια άλλη πτυχή της εν λόγω πολιτικής διαφήμισης. Οι άνθρωποι που ενέκριναν το σενάριο δεν πρόσεξαν καθόλου τις ατάκες των παπαγάλων. Βάζοντας στο στόμα των πράσινων παπαγάλων όλα τα πραγματικά προβλήματα που κάνουν δύσκολη τη ζωή του μέσου πολίτη, προκαλούν τοην οργή του «πρίγκιπα της προεκλογικής εκστρατείας». Κι αυτό είναι λάθος ασυγχώρητο. Που όμως αποδεικνύει πόσο έχουν χάσει την επαφή τους με την πραγματικότητα οι κυβερνώντες. Άλλη μια λεπτομέρεια ενδεικτική του πανικού υπό το καθεστώς του οποίου εκπονήθηκε και εγκρίθηκε αυτό το βίντεο είναι οι δυο πρωταγωνιστές του. Ο νεαρός ανδρας και, κυρίως, η νεαρή γυναίκα. Την οποία βλέπουμε να κοιμάται ντυμένη και μακιγιαρισμένη. Τους βλέπουμε και τους δυο σε κατάσταση αλλοφροσύνης όσο κυκλοφορούν στο δρόμο και νιώθουν ασφαλείς μόνο όταν μπαίνουν στη «θαλπωρή» ενός γραφείου (ποιού άραγε;). Όποιος έχει δουλέψει, όποιος έχει χτυπήσει κάρτα μια φορά στη ζωή του, γνωρίζει όμως ότι το στρες αρχίζει ακριβώς από τη στιγμή εισόδου στον εργασιακό χώρο. Αλλά αυτά είναι λεπτομέρειες.
Το τηλεοπτικό σποτ του ΚΚΕ με εντυπωσίασε. Πρώτη φορά παγκοσμίως ένα πολιτικό κόμμα κάνει προεκλογική εκστρατεία όχι καταγγέλλοντας τους «συκοφάντες» γενικώς και αορίστως, αλλά απολογούμενο για κάτι για το οποίο, επισήμως, δεν έχει κατηγορηθεί. Για το σκάνδαλο της εξαγοράς της ΓΕΡΜΑΝΟΣ από την COSMOTE. Και πάλι είμαστε αντιμέτωποι με ένα επικοινωνιακό προϊόν που παρήχθη υπό το καθεστώς του τρόμου. Και εδώ ο στόχος είναι να συμμαζευτρούν οι πιστοί. και αυτό το μήνυμα δεν απευθύνεται στην κοινωνία. Απευθύνεται στον πιστό που έχει παρτακρανιάσει. Και φαίνεται ότι οι πιστοί αυτοί είναι αρκετοί για να προκαλούν τέτοια ανησυχία στην αριστοκρατία του Περισσού. Κατά τα λοιπά πρόκειται για ένα σποτ ανάξιο λόγου από αισθητική άποψη, φτηνιάρικο, ενδεικτικό όμως της μιζέριας που διαπνέει την ηγεσία του ΚΚΕ σε κάθε της έκφανση.
Δυσάρεστες εκπλήξεις μου επεφύλλασσε και το τηλεοπτικό σποτ του ΠΑΣΟΚ. το πολιτικό του μήνυμα ήταν ορθό. Ο τρόπος όμως με τον οποίο εκφράζονταν ήταν εξαιρετικά άνευρος και αποστασιοποιημένος. Ο νεαρός άνδρας και η νεαρή γυναίκα είναι υπερβολικά στυλάτοι. Μιλούν για πράγματα που αφορούν πολλούς ανθρώπους, με τρόπο όμως που δε συμμερίζεται την οργή αυτών των ανθρώπων. Αυτή η αποστασιοποίηση προδίδει όμως και την αποστασιοποίηση από την καθημερινότητα των στελεχών του ΠΑΣΟΚ. Δεν κοιτάζουν τις τιμές του γάλακτος και των μακαρονιών στο σουπερμάρκετ και δεν εξοργίζονται από τις εξωφρενικές τιμές στα είδη πρώτης ανάγκης. Δεν τους έχει απασχολήσει ποτέ η τκιμή της βενζίνης, δεν έχουν τσαλαπατηθεί ποτέ σε μέσο μαζικής μεταφοράς, δεν έχουν ταλαιπωρηθεί στις εφημερίες των δημόσιων νοσοκομείων, ούτε έχει πάει Δεκέμβρης για να έρθει στο σχολείο των παιδιών τους ο δάσκαλος της ξένης γλώσσας και το βιβλίο των μαθηματικών. Μιλούν για πράγματα που δεν έχουν γνωρίσει. Κι αυτό φαίνεται από τον υπερβολικά "cool" τρόπο που μιλούν οι πρωταγωνιστές. Υπάρχει και άλλο ένα ατόπημα. Η επιλογή του χώρου που χρησιμεύει ως φόντο, το σουπερμάρκετ, είναι εντελώς λάθος αν πρόκειται να μιλήσουμε για την Αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας. Καθόσον το τελευταίο έχει επιπτώσεις στις εργασιακές σχέσεις, έχει επιπτώσεις στην ποιότητα των παροχών του Κράτους προς τον πολίτη, αλλά έχει έμμεσες μόνοεπιπτώσεις στην αγοραστική δύναμη των πολιτών. Σε όλα αυτά ας προστεθεί ο άκομψος τρόπος με τον οποίο προβάλλεται το πορτέτο του Γ. Παπανρέου, που με τη σειρά του μαρτυρά μια αγωνία ενίσχυσης ενός προφίλ που ο Γιώργος Παπανδρέου ουδέποτε είχε: το προφίλ του ηγέτη. Την ίδια αγωνία επεδείκνυαν οι υπεύθυνοι της επικοινωνιακής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ και σε βάρος του Κώστα Σημίτη. Τον τελευταίο η απουσία ηγετικού προφίλ δεν τον εμπόδισε να κερδίσει δυο δύσκολες εκλογικές μάχες και να γίνει ένας από τους μακροβιότερους και αποτελεσματικότερους Πρωθυπουργούς από καταβολής ελληνικού κράτους. Αντιθέτως δεν προβάλλεται αυτό που όλοι οι πολίτες αναγνωρίζουν στο Γιώργο Παπανδρέου. Ο ήπιος και ανθρώπινος χαρακτήρας του. Κάτι στο οποίο υπερτερούσε δημοσκοπικά του Καραμανλή ακόμα και ότασν το ΠΑΣΟΚ υπολείπονταν πολλές μονάδες της ΝΔ. Κι αυτό το λάθος δεν το θεωρώ τυχαίο. Προδίδει ανθρώπους που δεν αναμειγνύονται με την πλέμπα. Κι αυτό είναι ατόπημα για ένα σοσιαλιστικό κόμμα.
Αντιθέτως θεωρώ απολύτως πετυχημένο το σποτ του ΣΥΡΙΖΑ. Χαμηλού κόστους, λιτό, στοχεύει στα θέματα που απασχολούν εκείνο το κομμάτι του εκλογικού σώματος στο οποίο, καλώς η κακώς, η ηγεσία του αποφάσισε να αποταθεί κατ' αποκλειστικότητα και, το αγγίζουν. Αυτό δεν προοιωνίζει και αίσιο εκλογικό αποτέλεσμα. Αν αυτό δεν έλθει το λάθος θα έγκειται στις πολιτικές επιλογές, όχι στην επικοινωνιακή στόχευση.

Γιάννης Χρ.