Αποσπάσματα από ενδιαφέρον άρθρο του Ν.Κοτζιά

Νίκος Κοτζιάς: Μια νέα στρατηγική για την αντιπολίτευση
Από το blog ‘Θέλω να πω μια γνώμη’ – 17/12 Ολόκληρο το άρθρο του Ν. Κοτζιά απο την Αξία του Σαββάτου.

"Είναι φανερό ότι η χώρα συσσωρεύει προβλήματα με ρυθμούς περισσότερους απ’ αυτά που μπορεί να λύσει. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται όλο και μεγαλύτεροι όγκοι ελλειμμάτων στην πολιτική και την πολιτική δημοκρατία, στην οικονομία και την κοινωνική πολιτική, στο περιβάλλον και στις διεθνείς σχέσεις. Προκειμένου να αλλάξει αυτό το κλίμα χρειάζονται γενναίες πρωτοβουλίες από πλευράς αντιπολίτευσης. Απαιτούνται τολμηρές προτάσεις. Η αντιπολίτευση δεν έχει κανένα λόγο να συνεχίσει να αντιπολιτεύεται με τον σημερινό τρόπο. Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι το εκλογικό σώμα είναι πεπεισμένο ότι αυτή η κυβέρνηση δεν έχει προοπτικές να δώσει κάτι το φρέσκο, κάτι το καινούργιο και πολύ λιγότερο κάτι το λυτρωτικό για τη χώρα που έχει βαλτώσει. Οι έλληνες έχουν καταλάβει. Εκείνο που είναι το ζητούμενο είναι κατά πόσο υπάρχει εναλλακτική στρατηγική για τη χώρα και δυνατότητα εφαρμογής διαφορετικών πολιτικών.

Η αντιπολίτευση οφείλει να παρουσιάσει προτάσεις πειστικές, άμεσες, αλλά και ενταγμένες σε μια πολιτική μακράς πνοής. Να πείσει ότι αυτές της οι προτάσεις είναι εφαρμόσιμες και γνωρίζει πώς να τις εφαρμόσει.Προτεραιότητα στην ΠολιτικήΤο ΠΑΣΟΚ σήμερα, βρίσκεται ενώπιον μιας δύσκολης συγκυρίας. Έχει απαξιωθεί σε μεγάλη μερίδα των ψηφοφόρων μαζί με την πολιτική εν γένει. Η διεθνής σοσιαλδημοκρατία βρίσκεται σε ακόμα βαθύτερη κρίση από το ίδιο και δεν παράγει πολιτικές προτάσεις από τις οποίες θα μπορούσε να αντλήσει σχήματα και στρατηγήματα. Η θεωρητική συζήτηση στην αριστερά εν γένει δεν είναι καρπερή, αλλά και στο εσωτερικό της χώρας παντελώς απούσα. Λίγοι είναι οι κριτικοί διανοούμενοι που προτάσσουν την κριτική δημιουργική σκέψη τόσο των τεχνοκρατικών προγραμμάτων εμπλουτισμού, όσο και της μικροπολιτικής των μέσων. Συνολικά στη χώρα υπάρχει έλλειμμα παραγωγής σύγχρονης πολιτικής σκέψης και πολύ περισσότερο στρατηγικής. Αυτό είναι ένα αντικειμενικό πρόβλημα και για το ΠΑΣΟΚ.

Η ζωή, βέβαια, είναι αντιφατική. Οι όποιες δυσκολίες παρουσιάζει, τις συνοδεύουν η εμφάνιση νέων δυνατοτήτων. Ο παγκόσμιος καπιταλισμός βρίσκεται σήμερα σε πορεία πρακτικής υπέρβασης των νεοφιλελεύθερων δογμάτων που κυριάρχησαν τα τελευταία 25 χρόνια. Η αγοραία αντίληψη για την προτεραιότητα της αγοράς βρίσκεται σε υποχώρηση. Το ΠΑΣΟΚ όφειλε να έχει φέρει στη Βουλή νόμο με τον οποίο θα διασφάλιζε σε μια εποχή που ονομάζω ως εποχή «προστατευτικής παγκοσμιοποίησης» τις ελληνικές στρατηγικές επιχειρήσεις. Να τις προστατέψει πριν απ’ όλα, από ενέργειες τάχατες ιδιωτικοποίησης μέσω των οποίων θα καταλήξουν αυτές στα χέρια τρίτων κρατών και όχι κάποιας «αφηρημένης αγοράς». Όφειλε, επίσης, να φέρει στη Βουλή νόμο για την φορολόγηση των υπερκερδών και τον έλεγχο της τοκογλυφίας και των αεριτζήδων «της μεσολάβησης». Τέλος να προτείνει και να προωθήσει ειδικά μέτρα διασφάλισης της έννομης λειτουργίας των ασφαλιστικών ταμείων, αλλά και μέτρα προστασίας του παιδιού, καθώς και καταπολέμησης της φτώχειας στα πλαίσια μιας πολιτικής ενάντια στις εσωτερικές ανισότητες που παράγει η παγκοσμιοποίηση. Διότι όπως δείχνουν όλες οι διεθνείς μελέτες η φτώχεια αποτελεί εμπόδια ενίσχυσης των ρυθμών ανάπτυξης μιας χώρας.

Το ΠΑΣΟΚ οφείλει, ακόμα, να εμβαθύνει στην ανάλυση των διεθνών σχέσεων και των επιπτώσεων που έχουν οι παγκόσμιες αλλαγές στην διεθνή θέση της χώρας. Στις εναλλακτικές στρατηγικές για την εξωτερική πολιτική και στα «διδάγματα» από την παγκόσμια εμπειρία ως προς τη λύση σύγχρονων προβλημάτων. Οφείλει ακόμα, να δώσει πειστικές απαντήσεις σε τέσσερις μεγάλες στρατηγικές προτεραιότητες: την ουσιαστική πολιτική αυτονομία του Πολιτικού Συστήματος. Την αναμόρφωση της εκπαίδευσης σε σύνδεση με την έρευνα και τον τύπο ανάπτυξης της χώρας που προκρίνει. Την επανάκαμψη του συστήματος υγείας και περίθαλψης στην κοινωνική δικαιότητα και αποτελεσματικότητα. Την δημοκρατική αναμόρφωση της δημόσιας διοίκησης με τρόπο που να υπερβαίνει καθυστερήσεις και ασυμμετρίες, να διευρύνει τις χωρητικότητές της, να διασφαλίζει την πραγματική δημοκρατική αποτελεσματικότητα του δημοσίου.

Δίπλα στις μεγάλες στρατηγικές, από τις οποίες θα απορρέει και η καθημερινή παρέμβαση, το ΠΑΣΟΚ οφείλει να προβάλλει άμεσους στόχους. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπερβεί την παγίδα του προγράμματος που διαμόρφωσε προεκλογικά. Τότε που χάθηκε η πολιτική σε έναν (τιμο-)κατάλογο 224 αιτημάτων. Αιτημάτων που συγχέαν ανάμεσα στο τι ανήκει στην πολιτική στρατηγική και τι στους άμεσους στόχους. Με αυτό τον κατάλογο δε, το ΠΑΣΟΚ απέφυγε να ορίσει τις άμεσες προτεραιότητες του, να διαχωρίσει ανάμεσα σε κύριους και δευτερεύοντες στόχους. Και αυτό το έπαθε διότι υπήρξε σύγχυση ανάμεσα σε μια γραφειοκρατική - τεχνοκρατική προσέγγιση και σε ένα εμπνευσμένο πρόγραμμα εξόδου της Ελλάδας από το σημερινό της τέλμα. Σήμερα, το ΠΑΣΟΚ έχει ανάγκη προβολής συγκεκριμένων αρχών και αξιών, όπως της προστασίας και ενδυνάμωσης του πολιτικού συστήματος, αλλά και επιμέρους στόχων γενικότερης σημασίας, όπως της προστασίας του πρασίνου στο Λεκανοπέδιο και της άμεσης μετατροπής του αεροδρομίου στο Ελληνικό σε μητροπολιτικό πάρκο χωρίς τσιμεντοκατασκευές. Αλλαγή προσωπικού, νοοτροπίας και κατεύθυνσης Το να πείσει κανείς για τις προτάσεις του, απαιτεί πρώτα να υπάρξει μια δημιουργική και δημοκρατική επεξεργασία. Απ’ αυτή τη σκοπιά, το ΠΑΣΟΚ χρειάζεται να επιστρατεύσει όλες του τις δημιουργικές δυνάμεις και να απαλλαγεί από τον «βάλτο». Να απαλλαγεί από εκείνους που θέλουν να κυβερνήσουν και πάλι χωρίς να έχουν ιδέα –κάτι που χαρακτηρίζει και τη σημερινή κυβέρνηση- για ποιο λόγο η παρουσία τους είναι απαραίτητη στη χώρα. Να βάλει μπροστά την πολιτική από την οργάνωση και να κατανοήσει ότι η πολιτική είναι επιστήμη και τέχνη. Γνώση και αξιοποίηση της εμπειρίας και όχι κάποια τεχνική μικροπολιτικής ίντριγκας ή μανούβρας.

Το ερώτημα που γεννιέται είναι, πως θα προκύψουν φρέσκες ιδέες για την πολιτική της αντιπολίτευσης; Η απάντηση δεν είναι απλή, αλλά επιτακτική. Οι νέες ιδέες θα προκύψουν από νέα στελέχη του ΠΑΣΟΚ, που δεν έχουν αναδειχτεί επαρκώς. Από την αξιοποίηση των καλύτερων παλαιότερων στελεχών του, των οποίων η γνώση και πείρα είναι απαραίτητη όσο ποτέ. Από την λειτουργία των θεσμών και των οργανώσεων του ΠΑΣΟΚ με τέτοιο τρόπο που θα επιτρέψει την προσέλκυση ατόμων με καλύτερα προσόντα από εκείνους που διαχειρίζονται τις υποθέσεις της αντιπολίτευσης. Από την επανασύσταση της νεολαίας του ΠΑΣΟΚ με πολιτικούς όρους, την προσέλκυση επιστημόνων που έχουν κάτι να πουν, και όχι να παράγουν μονοδιάστατα δημόσιες σχέσεις προς κάλυψη του ναρκισσισμού τους. Προκειμένου να αποκτήσει το ΠΑΣΟΚ μια διαφορετική ποιότητα, ώστε να γίνει ελκυστικό σε άξιους ανθρώπους, οφείλει να παράγει πολιτική. Η ίδια η οργανωτική του ανανέωση προϋποθέτει παραγωγή πολιτικής. Αυτό δεν έγινε δυνατό, διότι τα τελευταία χρόνια τα αρμόδια όργανα μόνο αυτό δεν έκαναν. Οι ειδικοί θεσμοί που διέθετε το ΠΑΣΟΚ, είχαν κατά καιρούς επικεφαλής ανθρώπους χωρίς γνώσεις επί των κοινωνικών επιστημών. Ζωντανούς αρνητές της αρχής ότι η πολιτική είναι επιστήμη και όχι δημόσιες σχέσεις. Η παρουσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης στα ΑΕΙ και τα ερευνητικά κέντρα ήταν και είναι συχνά υποταγμένη σε προσωπικές στρατηγικές ανέλιξης. Το ίδιο το Πολιτικό Συμβούλιο συμπεριφέρθηκε ορισμένες φορές ως να έδινε μάχη χαρακωμάτων και σύμπλευσης με τις μικροπολιτικές στήλες, παρά ως κέντρο παραγωγής πολιτικής.

Στην χώρα υπάρχουν οι δυνάμεις της Aριστεράς που δίνουν την δική τους μάχη. Συχνά με επιτυχία και τρόπο ωφέλιμο για το μέλλον της χώρας. Όμως, το μέγεθος και οι δυνατότητές τους είναι πιο περιορισμένες από ότι ένα κόμμα με το μέγεθος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όταν αυτό πλεύσει σε δημιουργικά ύδατα σύγχρονης πολιτικής. Με αυτή την έννοια και απ’ αυτή την πλευρά, η επαναφορά του ΠΑΣΟΚ στο πεδίο της δημιουργικής προοδευτικής πολιτικής μας αφορά όλους μας."