Έζησα αρκετά χρόνια στην κοινωνία του υπαρκτού σοσιαλισμού. Την ατμόσφαιρα της κοινωνίας αυτής την αποδίδει τόσο ζωντανά ο Κούντερα που δεν χρειάζεται να προσθέσω τίποτα. Απλά λέω ότι ήταν ατμόσφαιρα γλυκιάς θλίψης, κάτι σαν την χαρμολύπη της ορθοδοξίας.
Γιατί λύπη; Μα γιατί αυτή η κοινωνία δεν επέτρεπε την ατομική υπέρβαση, την κατάκτηση κορυφών, υλικών, ψυχικών ή πνευματικών με ατομική προσπάθεια. Αυτό δημιουργούσε αίσθημα ατελούς ζωής.
Τότε γιατί γλυκιά; Λόγω της απουσίας άγχους για την επιβίωση. Η ζωή κυλούσε χωρίς απρόοπτα, ευχάριστα ή δυσάρεστα. Απλά κυλούσε. Μα θα μου πείτε ο θάνατος; Αυτός δεν είναι απρόοπτος. Ήταν απόλυτα κατανοητός σε αντίθεση με τη δική μας κοινωνία που ο θάνατος, τουλάχιστον μέχρι τώρα, αντιμετωπίζεται με έκπληξη, σαν κάτι το αφύσικο.
Η παρούσα ελληνική θλίψη δεν είναι γλυκιά. Δεν είναι χαρμολύπη. Είναι το άγχος της επιβίωσης; Ίσως, αν και πιστεύω ότι κανείς δεν θα πεθάνει από πείνα. Είναι μάλλον το άγχος της απώλειας. Γι αυτά που χάνουμε ή πρόκειται να χάσουμε, πολλά ή λίγα. Αυτά που μόλις πρότινος ειρωνευόμασταν θεωρώντας τα εξασφαλισμένα. Γιατί την ελληνική κοινωνία δεν την διέκρινε η χαρά ή η λύπη. Την χαρακτήριζε η ειρωνεία για το παρελθόν και το παρόν και η απαξίωση για το μέλλον. Μας αξίζει λοιπόν η σκληρή θλίψη και το αίσθημα απώλειας, όπως άξιζε στον Κροίσο και παρακαλώ μην με παρεξηγήσετε. Πάντα έδινα δίκιο στο Σόλωνα.
Πελεκάνος Ερημικός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου