Η μνήμη φτιάχνει δική της ιστορία. Ήμουνα σίγουρος ότι η γνωριμία μου με τον Κουφοντίνα έγινε λίγο πριν τη δημιουργία της Π.Α.Μ.Κ. Γκύζη. Αυτό θάλεγα και σε μια υποθετική ανάκριση από την αντιτρομοκρατική ή άλλο αρμόδιο φορέα.
Ο φίλος Γιάννης Χρυσοβέργης, εκλεκτό στέλεχος της Π.Α.Μ.Κ. Γκύζη, σήμερα ιστορικός και δημοσιογράφος, με βοήθησε να θυμηθώ τα γεγονότα του ενδιάμεσου χρονικού διαστήματος που παραδόξως είχαν ξεχαστεί, αν και ήταν ιδιαίτερα σημαντικά.
Το σεμινάριο που γνώρισα τον Κουφοντίνα ανήκε σε μια σειρά σεμιναρίων που έγιναν για τα μέλη της Π.Α.Μ.Κ. Ομιλητές ήταν η Βάσω Παπανδρέου, υπεύθυνη τότε του ΚΕ.ΜΕ.ΔΙΑ., ο Γιάννης Τσεκούρας, ο Ηλίας Νικολόπουλος και άλλοι.
Εκείνο το διάστημα θέλησα να βοηθήσω στην οργάνωση του μαθητικού τμήματος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και της Π.Α.Μ.Κ. Το ζήτημα με ενδιέφερε αρκετά γιατί είχα ασχοληθεί ενεργά με μαθητικά θέματα στο μεταπολιτευτικό και τελευταίο στάδιο του ενιαίου Μαχητή. Τότε που βγήκε μια από τις πρώτες εφημερίδες του μαθητικού κινήματος της εποχής, η «Μαθητική Πρωτοπορία».
Η ιστορία της Μαθητικής Πρωτοπορίας ξεκίνησε από μια παρέα παιδιών, συμμαθητών του αδερφού μου Ανδρέα στο Δέκατο Γυμνάσιο. Αυτοί έβγαλαν την πρώτη εφημερίδα σε πολύγραφο. Ενημέρωσα τους συντρόφους του Μαχητή για την πρωτοβουλία αυτή και ρίχτηκε η ιδέα να γενικευτεί κάπως η προσπάθεια με τη συμμετοχή και άλλων γνωστών μας μαθητών. Πράγματι έτσι έγινε και η εφημερίδα άρχισε να βγαίνει κανονικά, σε τυπογραφείο. Η ομάδα των μαθητών λειτουργούσε αρκετά αυτόνομα και πρόσφερε μια καινούργια δυναμική στην πολιτική μας πρακτική. Με τη διάλυση όμως του Μαχητή και τη δημιουργία της Κ.Ο.Μαχητής τα παιδιά που δεν ακολούθησαν τη νέα οργάνωση αποχώρησαν από την εφημερίδα η οποία συνέχισε να βγαίνει, δε θυμάμαι για πόσο ακόμη.
Τη σημαντική εμπειρία της Μαθητικής Πρωτοπορίας προσπάθησα να την αξιοποιήσω στα πλαίσια ενός γραφείου μαθητικού που φτιάχτηκε τότε με υπεύθυνο το Νίκο Σταυρακάκη, μέλος της επιτροπής νεολαίας. Στο γραφείο αυτό συμμετείχε επίσης ο Νίκος Ανδρουλιδάκης από το Πέραμα και ο Αλέξης Κόκκος το όνομα του οποίου το είχα εντελώς ξεχάσει και μου το θύμισε ο Χρυσοβέργης. Λίγες μέρες μετά τη συζήτηση με το Γιάννη, είδα το όνομα του Κόκκου σε άρθρο της «Ελευθεροτυπίας» για το περιβάλλον του Γιώργου Παπανδρέου.
Η Π.Α.Μ.Κ. , στα πρώτα της βήματα, ήταν πολύ προβληματική. Δεν είχε καμία μαζικότητα και ούτε έδειχνε ότι μπορούσε να αποχτήσει. Κουμάντο κάνανε δυο – τρεις μαθητές, μεγάλοι σε ηλικία και με μακρά θητεία στα θρανία που ελάχιστα ενδιαφέρονταν για τα πραγματικά μαθητικά προβλήματα. Αυτοί οι μαθητές αράζανε σε κάποιο γραφείο των κεντρικών του ΠΑ.ΣΟ.Κ., φτιάχνανε κανένα πανό για τις διαδηλώσεις, ανεμίζανε και σημαίες ΠΑ.ΣΟ.Κ. δικής τους χρωματικής αντίληψης και περίμεναν τις μαθητικές μάζες να τους ακολουθήσουν. Η οργάνωση της Π.Α.Μ.Κ. ήταν σε τομείς. Στην ευρύτερη περιοχή Αθηνών – Πειραιώς λειτουργούσαν δεκάξι τομείς. Το «λειτουργούσαν» είναι σαφώς σχήμα λόγου. Αρκεί να πούμε ότι ο τομέας κέντρου που περιλάμβανε μια αρκετά μεγάλη περιοχή, μέσα και του Γκύζη, είχε δεν είχε δέκα άτομα.
Η κατάσταση αυτή ήταν απαράδεκτη για την παράταξη που είχε πίσω της ένα κόμμα με τη μαζικότητα του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Βέβαια, είναι γεγονός ότι το Κ.Κ.Ε. λόγω ιστορίας και οργάνωσης είχε μεγαλύτερη επιρροή στο κινητοποιημένο κομμάτι της νεολαίας από το ΠΑ.ΣΟ.Κ. Αυτό όμως δε σήμαινε ότι δε μπορούσε το ΠΑ.ΣΟ.Κ. να επηρεάσει ακολουθώντας τους δικούς του δρόμους, βασισμένους σε μια δημοκρατικότερη αντίληψη και λειτουργία.
Ήταν καλοκαίρι του ’75. Τα σχολεία κλειστά. Ευκαιρία για αναδιάρθρωση και ανασύνταξη της Π.Α.Μ.Κ. εν όψει της νέας σχολικής χρονιάς. Βοήθεια σημαντική η προσχώρηση παιδιών που είχαν αποχωρήσει απ’ τη Μαθητική Πρωτοπορία. Καταλυτική η γνωριμία τους με ένα μαθητή που ήταν ήδη μέλος του τομέα κέντρου της Π.Α.Μ.Κ. : του Δημήτρη Κουφοντίνα.
Αποφασίζεται η δημιουργία πυρήνων στα σχολεία και η εκπροσώπησή τους από συντονιστές στον τομέα. Αποφασίζεται επίσης η έκδοση εφημερίδας, του Μαθητικού Αγώνα, όπου η συμβολή των έμπειρων μαθητών της Μαθητικής Πρωτοπορίας και του Δημήτρη Κουφοντίνα είναι καθοριστική. Η εφημερίδα βγαίνει σε μονοτονικό μετά από πρόταση του λογοτέχνη Αιμίλιου Δημόπουλου και βέβαια η έκδοσή της γίνεται μια ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση, αφού ο χρόνος που απαιτείται είναι πολλαπλάσιος εκείνου που χρειάζεται μια κανονική πολυτονική έκδοση της εποχής. Νομίζω ότι ο Μαθητικός Αγώνας ήταν η πρώτη εφημερίδα που εκδόθηκε σε μονοτονικό. Ο αδερφός μου ο Ανδρέας θυμάται ότι τότε κυκλοφορούσε και η Μακεδονία με ένα ιδιότυπο μονοτονικό όπου τόνοι και πνεύματα είχαν αντικατασταθεί από ένα μικρό τριγωνικό σύμβολο. Ο Ανδρέας επίσης μου είπε ότι το μονοτονικό του Μ.Α. είχε προταθεί από τον ποιητή Κάλβο και ο Ανδρέας το χρησιμοποίησε και για τη διπλωματική του στο Πολυτεχνείο, παρότι ήδη είχε θεσμοθετηθεί το ισχύον και σήμερα μονοτονικό. Η διαφορά του μονοτονικού του Κάλβου είναι ότι για την έγκλιση των λέξεων χρησιμοποιεί παύλα και ότι δε μπαίνει τόνος στις λέξεις που τονίζονται στη λήγουσα.
Ο Αιμίλιος Δημόπουλος, ένας πολύ συμπαθής άνθρωπος και καλός λογοτέχνης, είχε βιβλιοπωλείο στα Εξάρχεια και έβγαζε τη Μηνιαία Επιθεώρηση, μετάφραση του Monthly Review, πολιτικού περιοδικού του νέου μαρξιστικού ρεύματος που έδινε πρωτεύουσα θέση στην αντίθεση μητρόπολης – περιφέρειας. Οι αντιλήψεις αυτές ήταν κυρίαρχες στο μαρξιστικό κομμάτι του ΠΑ.ΣΟ.Κ., άλλωστε ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου τις υιοθετούσε και τις επεξεργαζότανε.
Ο Αιμίλιος λοιπόν ήταν άνθρωπος δημιουργικός και αισιόδοξος και σαν τέτοιος είχε εξαιρετική σχέση με τους νεολαίους και ιδιαίτερα με τους μαθητές της Π.Α.Μ.Κ. Συμπαθούσε πολύ τον Δημήτρη Κουφοντίνα και την αδερφή του Λούλα γιατί διέκρινε σ’ αυτούς, εκτός από αληθινό ενδιαφέρον για τα πολιτικά και κοινωνικά θέματα, σεμνότητα και σεβασμό, αντίθετα προς τη συνήθη οίηση της ηλικίας αυτής.
Η δημιουργία πυρήνων της Π.Α.Μ.Κ. στα σχολεία, η είσοδος του νέου αίματος και η εφημερίδα δίνουν άλλη δυναμική στην παράταξη. Λίγο μετά το άνοιγμα των σχολείων, στη συγκέντρωση των συντονιστών πυρήνων του τομέα κέντρου μαζεύονται περισσότερα άτομα απ’ όσα μαζεύονταν παλιά στην ολομέλεια. Οι επαγγελματίες μαθητοπατέρες, αιώνιοι μαθητές, παραμερίζονται. Όλα δείχνουν ότι η Π.Α.Μ.Κ. ζωντάνεψε.
Ήταν τότε που μερικοί σύντροφοι της Τ.Ο. Γκύζη με προτρέψανε να αναλάβω τη δημιουργία μιας τοπικής Π.Α.Μ.Κ. Στην αρχή είδα την πρόταση με επιφύλαξη γιατί δε μπορούσα να συλλάβω τη δυναμική που θα είχε μια τέτοια προσπάθεια. Η επιμονή των συντρόφων μου χάρισε τη σημαντικότερη πολιτική μου εμπειρία που σημάδεψε για πάντα τη ζωή μου.
Don Aera Patera
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου