Τον γνώρισα τον Ιούνιο του 1975 σε μια ομιλία στο ΚΕ.ΜΕ.ΔΙΑ., κέντρο μελετών και διαφώτισης του ΠΑ.ΣΟ.Κ., στα παλιά γραφεία, Πανεπιστημίου 57. Δε θυμάμαι πια το θέμα, ούτε ποιος ήταν ομιλητής, ίσως ο Ηλίας Νικολόπουλος. Από την αρχή μούκανε εντύπωση το βλέμμα του, η ελαφριά απόκλιση στο ένα του μάτι και μια σοβαρότητα, χωρίς την οίηση της ηλικίας που ήταν πολύ συνηθισμένη στις τάξεις της Νεολαίας.
Μετά το τέλος της ομιλίας, συστηθήκαμε, πιάσαμε λίγο την κουβέντα και γυρίσαμε σπίτι μας με τα πόδια αφού αποδείχτηκε πως ήμασταν και γείτονες. Ο Δημήτρης Κουφοντίνας ήταν τότε δεκαεφτά χρονών, μαθητής, χωρίς τίποτα επάνω του να φανερώνει ικανότητες σπεσιαλίστα τρομοκράτη όπως φαίνεται να υπαινίσσεται στη συνέντευξή του ο Γιώργος Καρατζαφέρης που ισχυρίζεται ότι τον στρατολόγησα. Καλά καταλάβατε, δεν υπάρχει περίπτωση στρατολόγησης, απλά τον συνάντησα στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. όπου ήταν ήδη μέλος, ίσως πιο παλιό από μένα.
Ευκαιρία είναι εδώ να αναφερθούμε σε μερικά πράγματα που έχουν σχέση με την αντιστασιακή οργάνωση «Μαχητής» και το ΠΑ.ΣΟ.Κ. Ίσως πρόκειται για λεπτομέρειες με ελάχιστη ιστορική σημασία που όμως απόχτησαν διαστάσεις για λίγες μέρες το καλοκαίρι του 2002 και μετά πάλι ξεθύμαναν.
Ο Μαχητής ήταν αντιστασιακή οργάνωση στη Χούντα που λειτουργούσε με συνωμοτικούς κανόνες, πυρήνες και κεντρικό όργανο. Όταν εντάχθηκα στην οργάνωση, το 1972, δεν είχε καν όνομα. Το όνομα βγήκε από τον τίτλο της παράνομης εφημερίδας που κυκλοφορήσαμε το 1973. Αυτή ήταν και η πιο ουσιαστική δραστηριότητα του Μαχητή και φυσικά η προπαγάνδα και η προσεχτική, όπως απαιτούσε η εποχή, στρατολόγηση μελών.
Ο Μαχητής ήταν βέβαια αριστερή οργάνωση, χωρίς όμως ιδιαίτερα συμπαγή ιδεολογία όπως άλλες οργανώσεις της εποχής. Ας πούμε ότι ήμασταν μαρξιστές και λενινιστές χωρίς τοποθέτηση στη σύγκρουση Τροτσκισμού – Σταλινισμού. Τα περισσότερα στελέχη προέρχονταν από την προδικτατορική Ε.Δ.Α. και ανήκαν στην ίδια ομάδα με τον Σωτήρη Πέτρουλα. Από τους σημερινούς επώνυμους πολιτικούς, ο Μίμης Ανδρουλάκης πέρασε από το κεντρικό όργανο του Μαχητή, όπως έχει παραδεχθεί και σε συνέντευξή του.
Στον αντιδικτατορικό Μαχητή υπήρχαν βέβαια και αγωνιστές με διαφορετική αριστερή προέλευση. Απ’ αυτούς ο πιο συγκροτημένος πολιτικά ήταν ο Αγησίλαος Χριστοδουλόπουλος ο οποίος δυστυχώς πέθανε νέος.
Οι εσωτερικές πολιτικές αντιθέσεις και διαφορετικές τάσεις στα πλαίσια της οργάνωσης δεν απείλησαν την ενότητά της κατά τη διάρκεια της δικτατορίας που λειτουργούσε συσπειρωτικά για μας. Η μεταπολίτευση όμως επέδρασε καταλυτικά και πυροδότησε αλυσιδωτές, εκρηκτικές αντιδράσεις.
Επέστρεψε απ’ το Παρίσι ο Ηλίας Νικολόπουλος που θεωρείτο σημαντικό στέλεχος και δεν άργησε να το αποδείξει κάνοντας μια, αδιανόητη για τους περισσότερους από μας, πολιτική πρόταση. Ένταξη στο Κίνημα του Ανδρέα Παπανδρέου!
Ήταν κεραυνός εν αιθρία και φυσικά οι αντιδράσεις υπήρξαν εντονότατες. Ο Ηλίας όμως ήταν αποφασισμένος να μη χάσει χρόνο με προκαταλήψεις και δογματισμούς. Είχε ήδη κυκλοφορήσει μια μπροσούρα στο Παρίσι που τοποθετούσε το Μαχητή στα πλαίσια της μαρξιστικής και όχι της μαρξιστικολενινιστικής αριστεράς. Και έλαβε μέρος σε μια συγκέντρωση που οργάνωσε ο Ανδρέας στο Καστρί, παίρνοντας το λόγο, δηλώνοντας την προέλευσή του και δίνοντας τη μπροσούρα του Μαχητή στον Παπανδρέου από τον οποίο είχε τη διαβεβαίωση ότι αυτό ακριβώς επιδιώκεται, η δημιουργία ενός κινήματος που θα συνθέσει τις προοδευτικές και αντιδικτατορικές δυνάμεις. Σ’ αυτό το πνεύμα άλλωστε στηρίχτηκε η τεράστια δυναμική του ΠΑ.ΣΟ.Κ. εκείνης της εποχής.
Ο Νικολόπουλος είχε ξεφύγει εντελώς απ’ τη νοοτροπία του γκρουπούσκουλου και έβλεπε την προοπτική στη σύνθεση. Ίσως όχι με σημερινούς όρους, αφού το μέλημα της αριστεράς του ΠΑ.ΣΟ.Κ. εκείνης της περιόδου ήταν η συσπείρωση και η επικράτηση των αντιλήψεών της εις βάρος του λεγόμενου «παλαιοκομματισμού», αλλά πάντως εντελώς έξω και αντίθετα προς την πολιτική πρακτική του εισοδισμού. Για τους αμύητους, ο εισοδισμός είναι τακτική, παλιά σαν τις λάσπες, που υιοθετεί ένα κομμάτι του τροτσκιστικού ρεύματος χρησιμοποιώντας την ένταξη σε κάποιο αριστερό κόμμα για να στρατολογήσει μέλη για την οργάνωση. Για την επιτυχία του σκοπού, οι εισοδιστές συνήθως το παίζουν πειθαρχικοί στην ηγεσία και για το ξεκάρφωμα στηλιτεύουν τους διαφωνούντες, ακόμη και συντρόφους τους.
Ο Νικολόπουλος ούτε όταν μπήκε στο ΠΑ.ΣΟ.Κ., ούτε όταν έφυγε είχε ομάδα. Η αντίληψή του για ανοιχτές δημοκρατικές διαδικασίες και ανοιχτή οργάνωση είναι κατά τη γνώμη μου, αν πάρεις βέβαια υπόψη σου και τη χρονική απόσταση, πολύ κοντά σε αυτό που σκέφτεται ο Γιώργος Παπανδρέου για το σημερινό ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Η εμπειρία του Ηλία φάνηκε και σε ένα άλλο σημείο. Πριν ενταχθεί στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. απαίτησε να συγκληθεί ολομέλεια του Μαχητή για να αποφασίσει για το μέλλον της οργάνωσης. Οι περισσότεροι ξέραμε ότι δεν υπήρχε μέλλον στην αντιστασιακή οργάνωση, κάποιοι όμως ήθελαν να συνεχίσουν σα μια μικρή ομάδα της άκρας αριστεράς. Η πλειοψηφία πάντως αποφάσισε την αυτοδιάλυση του Μαχητή, χωρίς βέβαια να μπορεί να εμποδίσει την ομάδα που ήθελε να συνεχίσει με το όνομα «Κομμουνιστική Οργάνωση Μαχητής», απόλυτα ενδεικτικό των πολιτικών της αντιλήψεων. Ο Ηλίας είχε την πρόνοια να δώσει την απόφαση της πλειοψηφίας στις εφημερίδες, κίνηση που απέδειξε την αξία της σχεδόν τριάντα χρόνια αργότερα. Τότε τάβλεπα όλα αυτά υπερβολικά, κάτι σαν χέστηκε η φοράδα στ’ αλώνι.
Μαζί με το Νικολόπουλο εντάχθηκαν τότε και κάποιοι άλλοι, τέσσερις – πέντε σύντροφοι στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. Προσωπικά ήμουν από κείνους που προσπάθησαν να βρουν διέξοδο σε κινήσεις της ανεξάρτητης αριστεράς, όπως εκείνη που ονομάστηκε «Κίνηση των Τετρακοσίων». Μάταιος κόπος, η απογοήτευση ήρθε γρήγορα και άρχισε να ωριμάζει μέσα μου η πολιτική σκέψη του Ηλία. Πήρα την απόφαση και όπως έκανα πάντα και εξακολουθώ να κάνω, βιάστηκα να την υλοποιήσω. Πήρα μαζί μου το φίλο και συμφοιτητή μου Νίκο Σφαρνά που ήταν ήδη μέλος της Τ.Ο. Αμπελοκήπων και πήγα να γραφτώ στην τοπική οργάνωση της γειτονιάς μου, την Τ.Ο. Γκύζη.
Το δύσκολο καλοκαίρι του 2002, η Τ.Ο. και γενικότερα η γειτονιά του Γκύζη είχε μετατραπεί σε κάτι σαν Παλαιστίνη, Λιβύη, Ιράν, Ιράκ, Αφγανιστάν και Τσετσενία μαζί. Έκοβε ο Καρατζαφέρης και έραβε ο Τράγκας και όλοι μαζί κεντούσανε σταυροβελονιά. Τι Τσουτσουβήδες μπλέξανε, τι Τσούρες, τι δε ξέρω γω, με υπονοούμενα που δεν παραπέμπανε πουθενά, παρά μόνο σε μια ομιχλώδη και νεφελώδη ατμόσφαιρα συνομωσίας. Χρονική αλληλουχία και σύνδεση δεν υπήρχε, πράγματα που μπορεί να έγιναν από την εποχή του μεσοπολέμου απόχτησαν κοινό τόπο. Γκύζη. Βροχή σφαίρες στου Γκύζη και μεις στο μετερίζι…
Κι’ όμως στου Γκύζη, στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. και στην Π.Α.Μ.Κ., γράφτηκε μία από τις πιο γλυκές, μικρές πολιτικές ιστορίες. Απ’ αυτές που δεν περνάνε ποτέ στα επίσημα χαρτιά γιατί οι συμμετέχοντες έχουν καταθέσει την ψυχή τους και την αλήθεια τους χωρίς να σκέφτονται ποτέ το μέγεθος του βιογραφικού τους. Από κείνες που το τεράστιο και ανεκτίμητο κέρδος τους είναι σχέσεις μιας ζωής.
Don Aera Patera
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου